Kapsam
Bu bölümde "Testis Kanseri" ile ilgili bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.Bu bağlamda aşağıdaki bölümler ele alınmıştır:
Testisler
Testis kanseri belirtileri
Testis kanserinin erken teşhisi
Testis kanseri tipleri
Testis kanseri riskleri ve nedenleri
Bir testis kanseri uzmanına görünmeli miyim?
Doktorunuza sorunuz
Testisler
Testisler skrotum adı verilen bir cilt kesesi içinde, penisin alt kısmında asılı olan, oval biçimli iki küçük organdır. Erkek üreme sisteminin bir parçasıdır. Testisler, ergenlikten itibaren kadının yumurtasını dölleyecek spermleri üretirler.Şekilde geçen kelimeler (yukarıdan aşağıya doğru):
Testisleri gösteren diyagram
Testisler ayrıca testosteron hormonunu da üretmektedirler. Testosteron ise ses kalınlaşması ve kıllanma gibi erkek özelliklerinin temel nedenidir. Ayrıca ereksiyon ve cinsel dürtü (libido) yeteneğini de kontrol etmektedir.
Testis kanseri belirtileri
Testis kanserinin en yaygın belirtisi, testisin bir kısmında genellikle ağrısız yumru ya da şişliktir. Ancak testisteki yumruların büyük çoğunluğu kanser DEĞİLDİR.Kanserli bir yumru bir bezelye kadar küçük ya da çok daha büyük olabilir. Genellikle ağrılı değildir, ancak bazı erkekler zarar görmüş testiste ya da karınların alt kısmında (abdomende) hafif bir ağrı hissedebilirler. Skrotumunuzun (testis torbası) ağır olduğunu hissedebilirsiniz. Skrotum testisleri çevreleyen deri bir kesedir.
Bazen testis kanseri hücreleri karnın (abdomenin) arka kısmındaki lenf bezlerine (vücut genelinde bir bez ağı) yayılabilir. Bu durum sırt ağrısına neden olabilir.
Ayrıca hücreler göğsünüzün ortası, akciğerin arasındaki lenf düğümlerine de yayılabilir. Bu durum öksürük, nefes alma ya da yutkunma güçlüğü ve göğüste şişliğe neden olabilir. Testis kanseri yayıldığında köprücük kemiği çevresi ya da boyun gibi vücudun diğer bölümlerinde de yumrular meydana getirebilir. Bu yumrular kanser hücreleri içeren lenf düğümleridir.
Testis kanseri ayrıca vücuttaki diğer organlara da yayılabilir. Akciğerlere yayıldığında öksürük ve nefes darlığına neden olabilir. Testis kanserinin akciğerler haricindeki diğer organlara yayılması çok yaygın değildir.
Testis kanserinin erken teşhisi
Erken teşhis edilen kanserler çok daha kolay tedavi edilebilir. Testislerinizin nasıl göründüğü ve nasıl hissettiğinizin farkında olmak, bir değişiklik meydana geldiğinde bunu bilmenizi sağlar. Sizin için normal olmayan bir değişiklik fark ettiyseniz, doktorunuzla görüşünüz.Testislerinizi her gün ya da her hafta kontrol etmenize gerek yoktur. Bu kontrolu zaman zaman gerçekleştirmek yeterli olacaktır. Testisleri kontrol etmenin en kolay yolu ılık bir duş ya da banyo sonrası, skrotum gevşemiş haldeyken yapmaktır. Avuç içinizle skrotumunuzu kavrayın. Daha sonra her iki elinizin parmakları ve ayrıca baş parmağınızı kullanarak testislerinizi muayene edin.
Ne arıyorsunuz
Her bir testisi nazikçe hissedin. Boyut ya da ağrılıklarındaki farkedilebilir herhangi bir değişiklik birşeylerin yanlış gittiği anlamına gelebilir. Normalde testisin arka üst kısmında yumuşak bir kanal hissetmelisiniz. Testisin kendisi yumru ya da şişlik içermemeli, düz olmalıdır. Eğer testisinizde bir şişlik farkederseniz mümkün olan en kısa zamanda doktorunuza kontrol ettirmek üzere bir randevu alınız.Her iki testiste aynı anda kanser gelişmesi olağan dışı bir durumdur. Böyle olsaydı, bir testisinizi normal hissedip diğeri ile karşılaştıramamaktan endişe ederdiniz.
Testis kanseri tipleri
Seminom ve seminom dışı (non-seminom) olmak üzere 2 ana testis kanseri türü vardır. Bunlar testislerdeki germ hücrelerinden gelişirler. 100 testis kanserinin yaklaşık 40-45’i (%40-45) tamamen seminomdur. Geri kalanların çoğu ise seminom dışı testis kanserinin farklı türlerinin karışımlarıdır. Tüm bu testis kanserleri aşağı yukarı aynı şekilde tedavi edilmektedir.Lenfoma 50 yaş üstü erkeklerin testislerinde görülen en yaygın başka bir kanser türüdür. Eğer testislerde lenfoma tanısı aldıysanız web sayfamızdaki non-Hodgkin lenfoma bölümüne gitmeniz gerekmektedir.
Testis kanseri riskleri ve nedenleri
Bu hastalığa kesin olarak neyin neden olduğunu bilmiyoruz ancak hastalığın gelişme riskini arttırabilecek çeşitli faktörler bulunmaktadır.Tıbbi geçmişiniz
İnmemiş testisin 11 yaşına kadar düzeltilmemesi erkekte testis kanseri riskini arttırmaktadır. Orşit adı verilen nadir bir kabakulak komplikasyonu geçirmiş olmanız da kansere yakalanma riskinizi arttırır.Karsinoma in situ (CIS) testiste anormal hücrelerin varlığı anlamına gelmektedir. Bu bir kanser türü değildir, ancak tedavi edilmezse kanser gelişmesine neden olabilir. Testis kanserine sahip olan erkekler ayrıca diğer testislerinde kanser oluşumu açısından da yüksek risk altındadırlar. Fertilite(Üreme) sorunları yaşayan erkekler için küçük bir risk vardır.
Diğer risk faktörleri
Testis kanserine sahip baba ya da erkek kardeşe sahip olmak kansere yakalanma riskini arttırmaktadır. Araştırmacılar 5 testis kanserinin 1’inin (%20) kalıtımsal gen değişikliklerinden (hatalı genler) kaynaklandığını düşünmektedirler.Etnik köken de kansere yakalanma riskini etkilemektedir. Amerika Brileşik Devletlerinde; testis kanseri tanısı beyaz erkeklerde siyahların 5 katı kadardır. Büyük Britanya’da beyaz erkeklerde diğer etnik gruplara mensup erkeklere kıyasla daha yaygın olarak görülmektedir. Bunun nedeni ise bilinmemektedir.
Bir testis kanseri uzmanına görünmeli miyim?
Testis kanserinin belirtileri testisleri etkileyen diğer sağlık durumları ile benzer olabilir. Bu nedenle pratisyen hekimin kişinin çok ciddi olmayan bir şeye mi yoksa şüpheli bir kansere mi sahip olduğuna karar vermesi çok güçtür. Ancak, doktorunuzun sizi doğrudan bir uzmana yönlendirmesini gerektiren bazı spesifik belirtiler bulunmaktadır.Eğer endişeniz devam ediyorsa
Eğer doktorunuzun sizdeki belirtileri düşündüğünüz kadar ciddiye almadığından endişe ediyorsanız, bu sayfanın çıktısını alabilir ve randevunuzda yanınızda götürebilirsiniz. Doktorunuzun bunu sizinle konuşmasını isteyiniz.Testis kanseri hakkında doktorunuza ne sorabilirsiniz?
Testis kanseri açısından risk sahibi olup olmadığımı nasıl bilebilirim?Eğer testis kanserine sahipsem ağrı hisseder miyim?
Kendi başımıza yapabileceğimiz testis muayenesi ile ilgili bilgi verebilir misiniz?
Seminom ve teratomata arasındaki farklılıklar nelerdir?
Her iki tip de tedaviye iyi cevap verir mi?
Ne tür bir testis kanserine sahibim?
İnmemiş testislere sahibim, bu nedenle testis kanseri açısından kontrol edilmeli miyim?
Erkek kardeşim testis kanserine sahipti, bu yüzden kanser açısından kontrol edilmeli miyim?
Fertilite sorunları yaşıyorum, bu durum testis kanserine yakalanma riskimi arttırır mı?
Kaynak:
http://www.kanservakfi.com
**********************************************
Testis Kanseri Nedir?
Testis kanseri bir ya da iki testiste kötü huylu kanser hücrelerinin geliştiği hastalıktır.
Testisler, yumurta şeklinde iki adet olup, “skrotum” adı verilen, gevşek cilt ve kas dokusuna sahip, bir kese içinde yerleşik bulunan salgı bezleridir. Skrotum (testis torbası) içinde yer alan testisler “spermatik kordon” adı verilen ve içinde testise ait damar ve sinirlerin yanında “vas deferens” denilen meni kanalının bulunduğu bir kordon ile vücuda bağlanır (Resim-1).
Resim-1:
Erkek üreme organları ile idrar sisteminin anatomik yapısı ve birbiriyle olan ilişkisi yanında komşu organlarla olan yakınlığı.
Testis olarak adlandırılan bu bezler, erkeklerde, testosteron adı verilen hormonun oluşturularak kana salgılanması ve sperm (üremek için gerekli olan germ-tohum- hücrelerinin) üretimini gerçekleştirmektedir. Testis içinde gelişmemiş haldeki sperm hücresi testisin içindeki minik kanalcıkların (seminifer tübülüs) içinde olgunlaşırlar ve bu tübüllerin birleşmesiyle daha geniş kanalcıklara ve oradan da depolanacağı epididim denilen, kendi üzerine kıvrıntılı kanalcık yumağına iletilir (Resim-2).
Resim-2: Testisin şematik anatomisi
Hemen bütün testis kanserleri yukarıda sözü edilen germ hücrelerinden köken alır. İki ana tip testiküler germ hücresi tümörü vardır. Bunlar seminoma ve non-seminoma tipi tümörlerdir. Bu iki farklı tümör tamamen farklı büyüme, yayılma ve tedavi özelliklerine sahiptir. Non-seminoma olarak adlandırılan testis kanserleri, seminoma olarak adlandırılan testis kanserlerine göre, daha hızı gelişme ve yayılma özelliğine sahiptir. Diğer yandan seminoma tipi tümörler radyasyon tedavisine daha duyarlı tümörlerdir. Bazı testis tümörlerinde tümör içinde hem seminoma hem de non-seminoma tipi kanserler aynı anda olabilir. Bu olgular, non-seminoma tipi tümörlerdeki gibi tedavi edilir.
Testis kanseri nadir görülen bir tümör çeşidi olmakla beraber, 20-35 yaş arasındaki erkeklerde en sık rastlanan kanserdir.
Testis kanser gelişiminde risk faktörü olan durumlar söz konusudur.
Hastalık gelişim şansını arttıran her türlü nedene “risk faktörü” denilmektedir. Testis kanserinin gelişimindeki risk faktörleri:
Testis kanserinin en sık karşılaşılan belirtileri içinde testis torbasında sert şişlik ve rahatsılık hissi yer alır.
Bu söz edilen belirtiler gibi diğer başka belirtiler de testis kanserinin klinik belirtisi olarak karşımıza çıkabilir. Ancak unutulmaması gereken, başka bazı hastalıklar da benzer klinik belirtileri yapabilir. Aşağıdaki belirtiler varsa beklemeksizin doktorunuzla mutlaka görüşmelisiniz.
Testis kanseri tanısının konmasında testisin muayenesi ve bazı kan testleri kullanılır.
Aşağıda sayılan testlerin tümü ya da bir bölümü testis kanseri tanısında kullanılabilir.
Bazı faktörler hastalığın prognozunu (gelecek durumunu) ve tedavi seçeneklerini etkilemektedir.
Testis kanserinde prognoz (iyileşme olasılığı) ve tedavi seçenekleri aşağıdaki faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.
Testis kanserleri sıklıkla KÜR (tam iyileşme) sağlanabilen kanserlerdir.
Testis kanserinin tedavisi ileride kısırlığa neden olabilir Testis kanserinde kürü sağlamak için uygulanan tedaviler (kemoterapi ve radyoterapi) kalıcı şekilde kısırlığa neden olabilmektedir. Bu nedenle özellikle kemoterapi alacak hastaların bunu mutlaka bilmesi gerekir. Eğer bu konuda seçenek varsa tedaviyi robotik ya da laparoskopik (kapalı olarak deliklerden) retroperitoneal lenf nodüllerinin çıkartılması hastaya sunulmalıdır. Bu şekilde sinir koruyucu laparoskopik RPLND ile hastaların ileride fertil (üretken) olması çok yüksek orandadır. Kemoterapi mutlaka uygulanması gerekiyorsa, kemoterapinin kalıcı kısırlık riski etkisi nedeniyle, ileri dönemde çocuk sahibi olmak isteyen ve testis kanseri saptanan erkeklerde tedavi öncesi alınacak spermlerin dondurularak saklanması mutlaka hatırlatılmalıdır.
Prof. Dr. Tibet Erdoğru
dr@tibeterdogru.com
http://www.tibeterdogru.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder