Kısırlık (İnfertilite )
nedir ?
Gebelik oluşabilmesi
birçok şarta bağlıdır;
1.
Erkekte yeterli sperm
yapılabilmesi ve bu spermlerin vajina içine bırakılabilmesi
2.
Kadında yumurtlama ile
atılan yumurtanın tüpe ulaşması
3.
Tüplere ulaşan spermin
yumurtayı dölleyebilmesi
4.
Döllenen yumurtanın rahim
iç yüzeyine tutunabilmesi ve burada hayatiyetini sürdürebilmesi gerekir.
Kısırlık için tek sebebi kadınlar mıdır?Hayır sadece kadınlar değildir. Genel olarak infertil çiftlerin %40’ında erkeğe bağlı faktör sorumludur. %15-25 çiftte kadına ait yumurtlama, diğer %15 çiftte rahim-tüp ile ilgili problemler sorumlu olmaktadır. %30-40 çiftte hem erkeğe hem kadına ait problemler birlikte katkıda bulunmaktadırlar. %15 çiftte ise mevcut tanısal testler normal olup, görünür bir problem saptanamamaktadır ve buna sebebi bilinmeyen kısırlık denmektedir.
Çocuk sahibi olmada hangi faktörler etkilidir?
Çiftlerin çocuk sahibi olabilmeleri için bazı şartlar
gereklidir:
·
Kadında
yumurtlama olması ve yumurtalıklarda bir patoloji olmaması ,
·
Kadının yaşı,
·
Erkeğin
sağlıklı sperm üretebilmesi
,
·
Rahimde
gebeliğin oluşumu engelleyecek bir anormalliğin olmaması ,
·
Rahim
kanallarının en az birinin açık olması ,
·
Normal cinsel
yaşam
ve normal cinsel
ilişki sıklığı,
·
Doğru
zamanda ve düzenli cinsel beraberlik gereklidir.
Kısırlık sorunu olan çiftler doktora ne zaman
başvurmalı?
Eğer 6 ay düzenli bir beraberliğe rağmen çocuk olmuyor ise
ve daha önce doğum kontrol hapı gibi bir yöntem kullanılmamış ise doktora
başvurmaları gerekmektedir. Fakat bazı durumlarda doktora hastalar 2-3 ay
denemeden sonra başvurmayı tercih etmektedirler .Bu durumlardan birkaçı ;
ü
İleri yaşta
evlilik
ü
Ciddi adet
düzensizliği
ü
Geçirilmiş
pelvik enfeksiyonlar
ü
Tekrarlayan
düşükler
ü
Ailevi
problemlerin varlığı.
Kaynak
*****************************
Kadında Kısırlık Nedenleri
Kadına bağlı kısırlığın sebepleri çok farklı olabilmektedir. Kısırlık sebepleri arasında en sık görülenleri adet ve yumurtlama bozuklukları, endometriozis, polikistik over, erken menapoz, tüplerin kapalı olması ve kadınlık organlarına ait yapısal anormalliliklerdir. Bunlar dışında bir çok farklı neden de tespit edilebilinmektedir. Nedeni bilinmeyen (açıklanamayan) kısırlık da söz konusudur.Kadında kısırlık nedenleri; |
1.Yumurtlama bozukluğu;
Kadında en sık görülen kısırlık
sebebi olup yumurtlama bozukluğu
dendiğinde, yumurtlamanın hiç olmaması veya düzensiz ve seyrek olması
anlaşılır. Anormal yumurtlama kısırlığı oluşturan nedenlerin yaklaşık
%5-25'ini oluşturur. Normal koşullarda, her ay yumurtalıklardaki
olgunlaşmamış yumurtalardan bir tanesi gelişip büyüyerek çatlar ve
yumurtlama meydana gelir. Anovulasyon yumurtlamanın olmamasıdır. Adet
düzensizlikleri ve infertilitenin en önemli nedeni anovulasyondur. Adet
görüldüğü halde ovulasyon (yumurtlama) olmayabilir.Adetlerin seyrek veya hiç
görülmemesi çoğu zaman bir yumurtlama bozukluğunu gösterir, ancak adetlerin
tamamen düzenli olduğu durumlarda da yumurtlama bozukluklarına rastlanabilir.
Yumurtlama bozukluğu başlıca dört ana grupta incelenebilir ;
·
Birinci
grupta yumurtalıkları uyaran hormonların eksikliği söz konusudur.
·
İkinci
grupta polikistik over sendromlu (PCOS) olgular vardır. Adet görmeme veya
seyrek adet görmeye ilaveten kadındaki androjen hormonu fazlalığı ile
karakterize cilt değişiklikleri (tüylenmede artma, yağlı cilt, sivilce)
görülmektedir.
·
Üçüncü grup
erken menopoz hastalarıdır. Bu hastalarda tüp bebek dahil, her türlü
yumurtayı uyarıcı ilaç ve protokol başarısızdır. Bununla birlikte, erken
menopoz olan kadınların bir kısmında (%10), ilk 5 yılda, yumurtalık
fonksiyonunun geriye gelmesi söz konusu olabilir. Bu geriye gelmenin, hangi
kadında ne zaman olacağı ve beraberinde yumurtlama olup olmayacağı veya ne
kadar süreceği konusunda öngörücü bir bilgi yoktur.
·
Dördüncü
grup prolaktin denilen süt salgılayıcı hormon fazlalığı ile karakterize
durumdur. Prolaktin hormonu fazlalığında yumurtlama gerçekleşmez. Prolaktin
düşürücü ilaç tedavisi ile yumurtlama çoğu kadında geriye gelir.
2.Tüplerin hasarlı veya tıkalı olması;
Tüplerin kısmen veya
tamamen tıkalı olması durumunda sperm ve yumurta'nın tüp içinde biraraya
gelmesini engelleyerek döllenme ve buna bağlı gebeliği imkansız kılar.
İnfertilite nedenlerinin %35'ini tüplere ait bozukluklar oluşturmaktadır.
Değişik nedenlere bağlı her iki tarafta tüp-yumurtalık anatomik ilişkisini
bozacak yapışıklık varlığında da kısırlık oluşur.
Tüplerdeki bu yapışıklık, geçirilmiş enfeksiyon, endometriozis veya
geçirilmiş bir ameliyat sonrası kalan karın içi yapışıklıkları gibi birçok
nedene bağlı olabilir. Gelişmiş ülkelerde cinsel yollardan bulaşan
enfeksiyonlar tüplerdeki hasarın en önemli nedendir.
Ülkemizde kadın üreme organları tüberkülozu (verem) da nadir olmayacak
sıklıkta kısırlığa neden olmaktadır.3.Rahim içi yapışıklıklar;
Rahim içi yapışıklıklar da kısırlık nedeni olabilmektedir.
Geçirilmiş kürtaj, rahim ameliyatı veya verem sonrası rahim içi yapışıklıklar
gelişebilmektedir. Tüp bebek uygulamasından önce rahim içinin normal olarak
görüntülenmesi çok önem arz eder; bu nedenle Histerosalpingografi veya çoğu
zaman histeroskopisi ile değerlendirme yapılmaktadır. Histeroskopisi
esnasında saptanabilecek normalin dışında durumlarda ;rahim içi yapışıklık,
polip, myom, veya doğuştan olan perde-septum varlığında aynı anda düzeltme
sağlanabilmektedir Rahim içinde gelişen polipler de kısırlığa sebep
olabilmektedir. Polipler iyi huylu, küçük, et beni gibi doku oluşumlarıdır.
Kötü bir hastalıkla ilgileri yoktur, fakat bazen gebeliğe engel olabilirler.
Küçük bir operasyon ile tedavileri mümkündür.
4.Rahim
ağzı faktörü;
Kadında kısırlığa sebep olan rahim ağzı problemleri arasında şekil bozuklukları, enfeksiyonlar ve mukus kalitesinin iyi olmayışı ,rahim ağzında (serviks) görülen polipleri saymak mümkündür. Adetin değişik evrelerinde rahim ağzı salgısı hormonların etkisi ile miktar ve kıvam olarak değişiklikler gösterir. Östrojen ve progesteron hormonları etkisi altında mukusun siklus sırasında miktarı ve niteliği değişir .Mukusun uygun nitelikte olmaması halinde spermin kadın üreme yollarında ilerlemesine engel olabilmektedir.
Kadında kısırlığa sebep olan rahim ağzı problemleri arasında şekil bozuklukları, enfeksiyonlar ve mukus kalitesinin iyi olmayışı ,rahim ağzında (serviks) görülen polipleri saymak mümkündür. Adetin değişik evrelerinde rahim ağzı salgısı hormonların etkisi ile miktar ve kıvam olarak değişiklikler gösterir. Östrojen ve progesteron hormonları etkisi altında mukusun siklus sırasında miktarı ve niteliği değişir .Mukusun uygun nitelikte olmaması halinde spermin kadın üreme yollarında ilerlemesine engel olabilmektedir.
5.Endometriozis;
Endometriyozis rahim içini döşeyen dokunun rahim dışında gelişmesi olarak ifade edilir. Normal yerleşiminin dışında bulunan bu odaklar, zamanla yapışıklıklara veya yumurtlamanın bozulmasına neden olabilir. Endometriyozisli hastaların %70’i kısırlık problemi yaşamaktadır Endometriozis tıpkı rahim içini döşeyen doku gibi hormonlara duyarlı olup adet sırasında kanar. Karnın içinde oluşan bu kanamalar zamanla yapışıklıklara sebep olurlar. Teşhis koymak için laparoskopi kullanılır. Laparoskopi, iç organların görülebilmesine ve mümkünse tedavisine olanak sağlayan cerrahi bir işlemdir. Laparoskopi ile tanımlanan endometriozis, kadınların %35'inde tek başına infertilite (kısırlık) nedenidir.
Endometriozis yumurtalıklarda yerleştiği zaman kist oluşumuna neden olur. Bu kistlere endometrioma veya halk arasında söylendiği gibi ‘Çikolata Kistleri ‘adı verilir. Ciddi yumurtlama sorunlarına neden olabilen bu kistler tedavi edilmelidirler. Kısırlık sebebi ile başvuran kadınların yaklaşık %20’ sinde değişik boyutlarda endometrioma saptanmaktadır.
6. Bağışıklık sistemi ile ilgili nedenler;
İmmunolojik (alerjik) nedenlerin tedavisi sınırlıdır. Spermleri öldüren ya da hareketsiz hale getiren antikorlar servikal salgıda , sperm yüzeyinde, spermde veya her üçünde birden bulunabilir. Kadından elde edilen servikal mukus, erkekten elde edilen sperm ve çiftin her ikisinden alınan kan örnekleri bu antikorları saptamak amacı ile incelenebilmektedir.
7. Nedeni açıklanamayan kısırlık;
Günümüzde tıbbın olanakları ile ortaya konulamayan kısırlık durumlarında
nedeni açıklanamamış kısırlık (idiopatik infertilite) söz konusu olur. İnfertil çiftlerin yaklaşık % 5-10'unda tüm testler
normal bulunmaktadır.
Testler ile ortaya çıkarılamayan sperm bozuklukları, yumurtanın çatlaması ve
tüpler içindeki hareketinde bazı bozuklukların varlığı öne sürülen
varsayımlar arasındadır. Psikolojik etkenler ve stresin de
hormon dengesi üzerinde olumsuz etkiler yapabileceği bilinmektedir. Stresin ortadan kalkma durumunda doğal yollardan gebeliklerin oluştuğu bilinmektedir. Açıklanamayan kısırlığın tedavisinde ilk seçenek olarak, aşılama ve ovulasyon indüksiyonu uygulanmaktadır.
hormon dengesi üzerinde olumsuz etkiler yapabileceği bilinmektedir. Stresin ortadan kalkma durumunda doğal yollardan gebeliklerin oluştuğu bilinmektedir. Açıklanamayan kısırlığın tedavisinde ilk seçenek olarak, aşılama ve ovulasyon indüksiyonu uygulanmaktadır.
8. Kadının yaşı;
Kadının yaşının ilerlemesiyle birlikte yumurtlama sıklığı ve kaliteli yumurta
oluşumu azalmaktadır. Özellikle 35 yaş üzerindeki kadınlarda hamile kalma
başarısı gittikçe azalmaktadır. 40 yaşından sonra adet düzeni çoğunlukla
normal olduğu halde gebe kalma oranı %10'un altına düşmektedir. Yumurtaların
gelişmesi ve ovulasyon meydana gelse de, oluşan yumurtanın kolayca
döllenebilmesi oldukça güç olmaktadır.
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Erkekte Kısırlık
Erkek Kısırlığı
Erkek Kısırlığı
Çocukları olmayan çiftlerin yaklaşık %40 ’sinde problem erkekten kaynaklanmaktadır. Erkek infertilitesi tedavisinde son 7-8 yıl içinde uygulanan teknikler ile hızlı bir ilerleme kaydedilmiştir. Erkekte kısırlıkla ilgili sorunlar çok büyük bir çoğunlukla yapılan sperm tahlilinden anlaşılabilirse de, bazı durumlarda özel tetkikler gerekebilmektedir.Özellikle mikroenjeksiyon tekniği erkeğe ait birçok infertilite faktörüne çözüm getirmektedir. |
Erkek
kısırlığı nın sebepleri nelerdir?
- Erkek kısırlığı çok çeşitli nedenlerden ortaya çıkabilir. Hormonal nedenler, genetik-ailevi nedenler, geçirilmiş iltihabi hastalıklar, geçirilmiş ameliyatlar, doğumsal anormallikler, çevresel- kimyasal etkenler sık gözlenmektedir. Beynin alt kısmında bulunan hipofiz bezi FSH ve LH hormonlarını salgılamaktadır. Bu hormonlar testislerden sperm üretimini ve erkeklik hormonu olan testosteronun salgılanmasını uyarır. Bu hormonlara ait bozukluklar sperm üretimini de bozabilmektedir.
- En sık görülen ve mikro cerrahi ile olumlu sonuç alınabilen bir neden de yumurtalık damarlarında varisleşme-yani varikosel'dir. Varikosel, testisin toplardamarının anormal bir şekilde genişlemesidir. İnfertil erkeklerin %35'inde bulunmaktadır. Sıklıkla sperm hareketliliğinde düşüklüğe neden olur. Sayı azlığı ve yapısal bozukluklar da birlikte bulunabilmektedir. Varikosel cerrahi olarak düzeltilebilir, ancak direkt olarak infertiliteye yol açmayabileceği gibi, infertilitenin tek nedeni de olmayabilir.
- Bağımlılık yapan haplar ,eroin-morfin gibi maddelerin kullanımı ve vücut geliştirme çalışan insanların doping için aldıkları maddeler sperm kalitesini bozmaktadır. Bu tip ilaçlar kasları kuvvetlendirmek adına vücudun normal hormonal düzenini bozar, dışarıdan bol miktarda vücuda alınması sonucu bunları vücutta üreten hücreler ve sistemler zayıflayarak devre dışı kalabilir.
- Aşırı sıcak ortamda olanlar ve petro-kimya türü kimyasalların dumanı ile iç içe olanlar kısırlık tehlikesi ile karşı karşıya kalırlar. Çeşitli boya,tiner ve kimyasalların kanserojen etki gösterdiği de bilimsel açıdan kanıtlanmış bir gerçektir.
- Testislerin doğuştan normal yerine inmemesi, kasık kanalında veya karın içinde kalması sperm üretim bozukluğuna yol açan nedenlerden birisidir.
- Testislere ait genetik kromozomal bozukluklar da önemli bir nedendir. Ciddi sperm bozukluğu olan erkeklerin %10’nda genetik bozukluk bulunma olasılığı söz konusudur. Genetik inceleme sonucunda Klinefelter sendromu, 47 XYY sendromu veya diğer kromozomal anormalliklere rastlanmaktadır.
- Kötü beslenme,stres,sigara- alkol ve kafeinin sperm üretimi üzerindeki etkilerini gösteren çalışmalar mevcuttur.Özellikle sigaranın sperm üzerine olumsuz etkileri bilinmektedir.
-
Sebebi bilinmeyen erkek kısırlığı da görülmektedir.Tanı yöntemlerine rağmen
, sperminde bozukluk saptanan erkeklerin yaklaşık %25'inde bu durumu
açıklayabilecek bir neden bulunamamaktadır.
Sperm kanallarında tıkanıklık nedir?
Erkekte kısırlık sebeplerinden en önemlilerinden biri de
sperm kanallarında olan tıkanıklıklardır.
Tüplerdeki
tıkanıklık değişik sebeplere bağlıdır;
Ø
Zaman
içerisinde gelişen kistlere bağlı olarak tıkanıklık ortaya çıkabilir.
Ø
Kriptorşidizm (inmemiş testis-testislerin kasık kanalı içinde kalması)
düzeltilmesi için yapılan ameliyatlar, fıtık ameliyatları, mesane
ameliyatları sonrasında sıklıkla tıkanıklık gelişebilmektedir.
Ø
Vazektomi
denilen bir doğum kontrol yöntemi sonucu tüplerin bağlanmasında tıkanıklık
oluşur.
Ø
Doğumsal
nedenlerle tüplerin kısmen veya tamamen gelişmemesi sonucu ortaya
çıkabilmektedir.
Ø
Enfeksiyonlar ve özellikle cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar sonucu
kanallarda tıkanmalar oluşabilir. Bel soğukluğu gibi kadınlardan cinsel
ilişki ile bulaşan hastalıkların tedavi edilmemesi kısırlığa sebep
olabilmektedir.
Ø
Küçük yaşta
geçirilen iltihaplı hastalıklar (kabakulak ,tüberküloz-verem) da
tıkanıklıklara yol açmaktadır.
Erkek kısırlığı (erkek infertilitesi) belirti verir mi? Teşhis
nasıl konur?Erkekte kısırlık beliritleri nelerdir?
Çok nadiren erken kısırlığı belirti verir, genellikle erkekte kısırlık
belirtileri yoktur. Genellikle doktor tarafından
yapılan spermiogram incelenmesi ile tanı konur. Bazen idrar yaparken yanma,
idrar yolundan akıntı olması ön belirti olabilmektedir. Kesin teşhis 3 gün
ilişki kısıtlamasından sonra yapılan spermiogram,ultrasonografi ve doktor
muayenesi ile konur.
Erkek Kısırlığının tedavisi var mıdır?
Öncelikle basit ve sebebe yönelik tedaviler tercih edilir. Uygun çiftlerde
kocanın laboratuvarda hazırlanan spermlerinin jinekolog tarafından kadının
rahim içine kanül ile verilmesi (aşılama) yönteminden fayda görebilir iken
durumu daha ağır olanlara mikroenjeksiyon-tüp bebek uygulaması son çare
olarak gerekebilmektedir. Günümüzde tam kısırlık durumu çok daha nadirdir.
Mikrocerrahi, endoskopi ve yardımlı üreme teknikleri ile eskiden netice
alınamayan durumlarda bile çiftler çocuk sahibi olabilmektedir. Ayrıca çocuk
sahibi olan bir erkeğin zaman içinde-örneğin varikosel etkisi ile- çocuk
sahibi olamaz hale gelmesi de mümkündür. Kısırlık tedavisinde yurdumuzda tüm
ileri tetkik ve tedaviler uygulanabilmektedir. Mikrocerrahi, endoskopi ve
ilaç tedavileri birçok çifti tüp bebeğe gerek kalmadan çocuk sahibi
yapabilmekte, en azından tüp bebek uygulamasındaki başarı şansını
arttırmaktadır.
Kaynak:
*****************************
Erkek
Kısırlığı Ve Sık Sorulan Sorular
Erkekte kısırlığa hangi ilaçlar sebep olabilmektedir? Sporcuların doping ,vücut geliştirme için aldıkları ilaçlar, uyuşturucular (eroin ,kokain,uyarıcı haplar ,esrar vb.) erkekte sperm kalitesini ve hormonal gelişmeyi bozarak kısırlığa sebep olabilmektedir. |
Erkek kısırlığının en sık
nedenleri nelerdir? Kısırlık nasıl anlaşılır?
Erkek kısırlığı bir
çok sebepten ortaya çıkabilir. En sık nedenler ise; yumurtalık damarlarında
varişleşme yani varikosel, hormonal bozukluklar, ırsi genetik-ailevi
nedenler, daha önce geçirilmiş iltihabi enfeksiyöz hastalıklar, geçirilmiş
ameliyatlar, kazalar ve erkeklik organlarının maruz kaldığı travmalar
,doğumsal anormallikler, çevresel - kimyasal etkenler , radyasyo-röntgen ve
kötü beslenmedir.
Sigara ve erkek
kısırlığı arasındaki ilişki nedir?
Sigara maalesef sperm yapısı üzerinde olumsuz etki yaratır ve sperm kalitesini ciddi bir şekilde bozabilir. Yapılan geniş sayıda araştırmalarda sigaradaki zehirli maddelerin, nikotinin ve sigara içimi sırasında ortaya çıkan hidrokarbonların sperm üretiminde rol oynayan hormonları olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır.
Alkol kullanımının
erkek kısırlığındaki rolü nedir?Sigara maalesef sperm yapısı üzerinde olumsuz etki yaratır ve sperm kalitesini ciddi bir şekilde bozabilir. Yapılan geniş sayıda araştırmalarda sigaradaki zehirli maddelerin, nikotinin ve sigara içimi sırasında ortaya çıkan hidrokarbonların sperm üretiminde rol oynayan hormonları olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır.
Az miktarda alınan alkolün ciddi bir yan etkisi yoktur. Uzun süreli ve hergün fazla miktarda alınan alkol sperm yapısını olumsuz etkilemektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar kısırlığa sebep olabilir mi? Bu hastalık nasıl anlaşılır?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar genellikle erkekte önceden belirti verirler.İdrar yollarından sümüksü akıntı ,idrar yaparken yanma ,hayalarda (torbalarda) ağrı bu iltihabın ön belirtileri olabilmektedir. Eğer bu enfeksiyon doğru tedavi edilmez ise erkekte testisleri etkileyerek kısırlığa sebep olabilmektedir.Verem (tüberküloz) gibi sistemik olan ve cinsel ilişki ile geçmeyen hastalıklar da kısırlığa sebep olabilmektedir.
Kabakulak erkeklerde kısırlık yapar mı?
Erişkinde ve ergenlik sonrası bir erkekte görülen kabakulak enfeksiyonu kabakulak orşiti adı verilen testis iltihabına sebep olabilir ve buna bağlı kısırlık gelişebilir. Kabakulak orşiti adı verilen bu durum testis dokusunda kalıcı hasara sebep olarak sperm üretimini azaltabilir veya tamamen engelleyebilir. Bu hastalığı çocuklukta geçirmeyenlerin ergenlik döneminde kabakulak aşısı olmaları, eğer hastalığa yakalanırlarsa da yumurta iltihabını önleyen ilaçlar kullanmaları gerebilmektedir.
İnmemiş testis (çocuklukta testisin torbaya inmemesi) erkekte çocuk sahibi olmaya engel midir?
Testislerin normalde
olması gereken yerden farklı olarak kasık kanalında veya karın içinde
bulunması durumu inmemiş testis hastalığı olarak adlandırılmaktadır.
Testislerin düzgün çalışabilmesi ve sperm üretebilmesi için vücut ısısından
1.5 derece daha düşük ısılı bir ortamda bulunmaları gerekmektedir. Bu yüzden
de testisler doğuştan tüm erkeklerde vücut dışında halk arasında torba adı
verilen skrotumun içerisinde bulunmalıdır. Bazen doğum sonrası erkek
bebeklerde testislerin torbaların içine inmemesi,ve bu problemin uzun süre
fark edilememesi ve düzeltilmemesi durumunda, erkek bebek gelecekte
kısırlıkla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu sebeple erkek bebeklerde
testisler torbaların içinde değilse çocuk bir yaşına gelmeden bir üroloji
uzmanı veya çocuk cerrahisi uzmanı tarafından ameliyatla yerine
konulmalıdır.
Hangi sistemik
hastalıklar erkekte kısırlığa sebep olmaktadır?
Erkekte çocuk
olmasına engel hastalıkların başında , şeker hastalığı ,böbrek yetmezliği,
karaciğer yetmezliği, orak hücreli anemi ,bel omurgalarının hasar görmesi ve
bağışıklık sistemi bozukluğu hastalığı görülmektedir. Bu tür hastalıkların
varlığında ve ciddi bir sperm problemi şüphesi var ise, önceden önlem olarak sperm
bankasında daha sonra kendisi tarafından kullanılmak üzere kendi spermlerini
saklamaları dahi tavsiye edilebilmektedir.
En sık kısırlık
sebeplerinden olan varikosel tedavi edilebilinir mi? Varikosel nasıl
anlaşılır?
Varikosel erkek
kısırlığının en önemli sebeplerinden biridir ve tedavisi cerrahi olarak
mümkündür.Ergenlikte başlayan yumurta damarlarındaki varisleşme giderek
ilerler ve spermlerin sayı, hareketlilik ve dölleme gücünü zamanla
düşürür.Sonuç olarak bu hastalıkta testis toplardamarlarında genişleme olur.
Genişleme de damar içinde kanın göllenmesine, testiste beslenme bozukluğuna
ve bölgesel ısı artışına yol açar. Bu da sperm hareket, sayı ve şekil
bozukluğuna neden olarak kısırlık ortaya çıkarır. Mikrocerrahi teknik ile
ameliyat edilerek ortadan kaldırılabilinir. Mikrocerrahi yöntemin başarısı
eski klasik ameliyatlara göre daha yüksektir.Ameliyat ile öncelikle erkeğin
sperm üretimini maksimum düzeye çıkarılır daha sonra bir aşılama yada tüp
bebekle döllenme sağlanır.Bu arada ayrıca hormon eksikliği olanlarda ise
ilaçlarla tedavi edilmelidirler.
Hangi durumda erkeğin
kesinlikle çocuk sahibi olma şansı yoktur? Bu konuda yeni gelişmeler var
mıdır?
Spermiogramda hiç canlı
sperm saptanamadığı gibi testisinde (yumurtasında) de hiç sperm hücresi
olmayan erkekler çocuk sahibi olamazlar.
Ancak ilerleyen teknoloji ve kök hücre çalışmalarının gelişmesi ile bu sorunun da ortadan kalkacağı düşünülmektedir. Vücuttan elde edilen kök hücre sperm hücresine farklılaştırılarak yumurtasında dahi hiç sperm hücresi olmayanların çocuk sahibi olabilmeleri için çalışmalar yapılmaktadır. Klonlama yani kopyalama tekniğinde ise sadece çiftlerden birinin genetik materyali kullanıldığından doğacak çocuk ortak bir ürün olmayıp çiftlerden birinin genetik kopyası olmaktadır.Bu tür çalışmaların şu anda insanlar üzerinde yapılması ve uygulaması kanunen ve etik olarak yasaktır , sadece deney aşamasındadır.
Ancak ilerleyen teknoloji ve kök hücre çalışmalarının gelişmesi ile bu sorunun da ortadan kalkacağı düşünülmektedir. Vücuttan elde edilen kök hücre sperm hücresine farklılaştırılarak yumurtasında dahi hiç sperm hücresi olmayanların çocuk sahibi olabilmeleri için çalışmalar yapılmaktadır. Klonlama yani kopyalama tekniğinde ise sadece çiftlerden birinin genetik materyali kullanıldığından doğacak çocuk ortak bir ürün olmayıp çiftlerden birinin genetik kopyası olmaktadır.Bu tür çalışmaların şu anda insanlar üzerinde yapılması ve uygulaması kanunen ve etik olarak yasaktır , sadece deney aşamasındadır.
Erkekte kısırlık nedenleri ne
şekilde tedavi edilebilir?
Erkekte kısırlık
tedavisi ilaç veya cerrahi seçenek olmak üzere iki şekilde yapılır.
Enfeksiyonlar ve bazı hormon bozuklukları ilaçlarla tedavi edilir. Cerrahi
tedaviler ise kanal tıkanıklıklarını açmaya veya varikosel problemini
çözmeye yöneliktir. Ancak bu ameliyatlarda her zaman başarı oranı istenilen
oranlarda değildir.
Erkekte
iktidarsızlık kısırlık nedeni midir?
İktidarsızlık kısırlığa yol açabilir ama sperm üretimi durmamışsa erkeğin baba olmasının önünde bir engel yoktur. Ancak tedaviye rağmen sertleşme sağlanamıyorsa direkt testislerden sperm elde edebilme yöntemi tercih edilmektedir. Bu spermleri ya aşılama ya da mikroenjeksiyon yöntemiyle kadın rahmine aktararak gebelik elde edilebilmektedir.
Şişmanlık ve aşırı zayıflık erkek üretkenliğini ve sperm kalitesini etkiler mi?
Aşırı şiman -obez kişilerde hormonal bozukluk ortaya çıkmakta ve bu da sperm kalitesini bozarak çocuk sahibi olma yeteneklerini azaltmaktadır Öncelikle bu kişilerin bir diyetisyen kontrolünde zayıfalamaları tavsiye edilmektedir. Aynı şekilde aşırı zayıf erkeklerde sperm üretiminin de bozulduğu bilinmektedir.
Dar pantolon ve iç çamaşırı giymek spermleri öldürür mü?
Spermlerin yüksek ısı nedeniyle ölebildiği bir gerçektir. Zaten bu nedenle vücudun dışında bulunan testisler de spermleri serin tutmak için bir çeşit soğutucu görevi yaparlar ve vücut ısısından 1.5 derece daha düşük ortamda olmalarını sağlarlar. Erkeklerin sıcak banyo, hamam ,sauna gibi yerlerde sık bulunmaları ve dar pantalon ,dar iç çamaşırları giymeleri de yine vücut ısısını arttırdığı için spermleri olumsuz etkilemektedir.
Felçli ve omurga hasarlı erkekler baba olabilirler mi?
Omurgada hasarın ve travmanın olduğu yere göre felçli erkeklerde cinsel fonksiyon kaybı olabilmektedir. Fakat bu kişilerde de testiste sperm hücresi aranabilir ve bulunduğu takdirde mikroenjeksiyon ve tüp bebek yöntemi kullanılabilmektedir.
Erkeğin ,baba adayının yaşı sperm kalitesinde ve kısırlık oluşmasında ne kadar etkili olabilmektedir?
Erkeklerde yaş faktörü kadın kadar etkili ve önemli değildir.Çok ileri yaşlarda da erkekler baba olabilmektedirler. Ancak 45 yaş sonrasında erkekte sperm sayısı azalmakta ve kromozom bozuklukları daha sık görülmektedir. Buna bağlı anormal gebelikler (boş gebelik ,mol gebeliği) ve anomaliler oluşabilmektedir.
Hangi mesleklerde çalışan erkekler kısırlık için adaydır?
Özellikle bazı mesleklerde sperm yapımı olumsuz etkilenebilmektedir. Kesin bir kural olmamasına rağmen boya atölyelerinde çalışıp kimyasal madde inhale edenler,uzun yol şoförlüğü yapanlar, fırıncılık, döküm atölyelerinde çalışanlar, hamam tellakları ve devamlı aşırı sıcak yerlerde bulunanlar risk altındaki meslek gruplarındandırlar. Uzun süre oturarak çalışma ve sıcak ortamda bulunma vücut ısısını yükselterek sperm sayısını azaltır , şeklini ve hareket kabiliyetini bozabilir. Ancak bu durum bu mesleklerde çalışan tüm erkekler için geçerli bir kural değildir, sadece risk diğer erkeklere göre daha fazladır.
Sperm tahlili sonucu menide hiç sperm yoksa ne yapılmaktadır?
Bu gibi durumlarda cerrahi yollarla testis içinde sperm aramak gerekir. Testiste sperm üretiminin olduğu biliniyorsa iğneyle testisten sperm çekilebilir. Bu tekniğe TESA denilmektedir. Testiste sperm üretiminin olup olmadığı net olarak bilinmiyorsa mikro-TESE dediğimiz cerrahi yöntemle testisten sperm elde edilebilinilmektedir. Mikro-TESE yöntemi diğer cerrahi yöntemlere göre yüzde 50'den daha fazla sperm bulma şansı vermektedir.
Bu gibi durumlarda cerrahi yollarla testis içinde sperm aramak gerekir. Testiste sperm üretiminin olduğu biliniyorsa iğneyle testisten sperm çekilebilir. Bu tekniğe TESA denilmektedir. Testiste sperm üretiminin olup olmadığı net olarak bilinmiyorsa mikro-TESE dediğimiz cerrahi yöntemle testisten sperm elde edilebilinilmektedir. Mikro-TESE yöntemi diğer cerrahi yöntemlere göre yüzde 50'den daha fazla sperm bulma şansı vermektedir.
Çiftlerden biri kanser tedavisi görecek olan ve bu arada çocuk sahibi olmak
isteyen çiftler ne yapabilir?
Embriyolar dondurulup tedavi sonrasında ana rahmine nakledilebilir. Ayrıca bu durumda erkeğin spermi ve kadının yumurtalık dokuları kanser tedavisi öncesinde dondurularak saklanabilir.
Ailesinde genetik rahatsızlık olan çiftler ne önlemler alabilir?
Bu tür hastalıklar saptanıp gebelikler sonlandırılabiliyor. Ancak sosyal ve dini sebepler engel olabiliyor. Alternatif yol bozukluğun embriyon halinde iken teşhis edilmesi. Bunun için tüp bebek yöntemi uygulanır. Embriyonlardan bir iki hücre alınarak teşhis yapılır ve etkilenmemiş embriyolar rahme yerleştirilir. Cinsiyet tayini de sadece cinsiyetle geçiş gösteren hastalıklarda uygulanır.
Embriyolar dondurulup tedavi sonrasında ana rahmine nakledilebilir. Ayrıca bu durumda erkeğin spermi ve kadının yumurtalık dokuları kanser tedavisi öncesinde dondurularak saklanabilir.
Ailesinde genetik rahatsızlık olan çiftler ne önlemler alabilir?
Bu tür hastalıklar saptanıp gebelikler sonlandırılabiliyor. Ancak sosyal ve dini sebepler engel olabiliyor. Alternatif yol bozukluğun embriyon halinde iken teşhis edilmesi. Bunun için tüp bebek yöntemi uygulanır. Embriyonlardan bir iki hücre alınarak teşhis yapılır ve etkilenmemiş embriyolar rahme yerleştirilir. Cinsiyet tayini de sadece cinsiyetle geçiş gösteren hastalıklarda uygulanır.
Mikroenjeksiyon yöntemiyle spermi olmayan bir erkek baba olabilir mi?
Tek bir sperm, laboratuvar koşullarında bir yumurtaya enjekte edilir. ICSI, tüp bebek yöntemiyle döllenme sağlanamayan, spermin az, hareketsiz ve anormal olduğu ya da hiç olmadığı antisperm antikorun saptandığı, vazektominin sonuç vermediği, doğuştan sperm kanalının oluşmadığı durumlarda önerilir. 1992'den beri uygulanan bu yöntemle hiç spermi olmayan erkekler de baba olabiliyor. Ya testislerden biopsi yaparak (TESE-TESA)
ya da kanalları tıkalı olan erkeklerin kanallarından sıvı aspire edilerek
(MESA) sperm elde edilebilir.
Aşırı stresli ve yoğun egzersiz yapan erkeğin baba olması daha mı zor?
Aşırı stres, ağır sporlar sperm sayısını ve kalitesini düşürüp kısırlığa neden olabiliyor.
Dar pantolon spermleri öldürür mü?
Spermler yüksek ısı nedeniyle ölebilir. Zaten bu nedenle vücudun dışında bulunan testisler de spermleri serin tutmak için bir çeşit soğutucu görevi yapar. Erkeklerin sıcak banyo, hamam ve sauna, dar pantolon ve dar iç çamaşırları da yine vücut ısısını artırdığı için spermleri olumsuz etkiler.
Kısırlık nasıl
anlaşılır ?
Kısırlık şikayeti ile başvuran çiftlerde, kısırlık nedenini açıklamaya yönelik bazı incelemeler ve tetkikler yapılması gerekir. Bu tetkiklerden ilki erkekte yapılan sperm analizidir ve buna spermiogram ismi verilir.Kadında ise , rahim ve tüplerin açıklığını değerlendirmek amacıyla rahim filmi (HSG-histerosalpingografi) çekimidir. Ek olarak kadının hormon durumunu ve yumurtalıklarınıngerçek kapasitesini değerlendirmeye yönelik hormon testleri adet kanamasının üçüncü gününde yapılı ve bun hormon profili adı verilir.
Kısırlık şikayeti ile başvuran çiftlerde, kısırlık nedenini açıklamaya yönelik bazı incelemeler ve tetkikler yapılması gerekir. Bu tetkiklerden ilki erkekte yapılan sperm analizidir ve buna spermiogram ismi verilir.Kadında ise , rahim ve tüplerin açıklığını değerlendirmek amacıyla rahim filmi (HSG-histerosalpingografi) çekimidir. Ek olarak kadının hormon durumunu ve yumurtalıklarınıngerçek kapasitesini değerlendirmeye yönelik hormon testleri adet kanamasının üçüncü gününde yapılı ve bun hormon profili adı verilir.
Not:
Daha güncel bilgilere ,ürolojik problemlerinizin çözümü için yardıma ve bir ürolog ile irtibata geçebilmeniz için..
Daha güncel bilgilere ,ürolojik problemlerinizin çözümü için yardıma ve bir ürolog ile irtibata geçebilmeniz için..
Kaynak
*****************************
*****************************
*****************************
KISIRLIK İLE İLGİLİ TÜM BİLGİLERİN ADRESİ AŞAĞIDADIR
**********************************************************
Erkeklerde Sık Sık Boşalmanın Sperm Üzerinde Etkisi
Özellikle sperm sayısı düşük olan erkeklere, sık olarak boşalmanın (aşırı mastürbasyon veya cinsel ilişki) sperm rezervleri üzerindeki negatif etkisi dolayısıyla sperm miktarının azalmasına yol açtığı belirtilmelidir.
Çocuk sahibi olamama yani kısırlık nedeni ile doktora başvuran çiftlerin yaklaşık yüzde 5’inde cinsel birleşmeyle ilgili problemlere ait sebepler bulunmuştur. Bu sebeplerin başında, cinsel birleşme zamanının yumurta hücresinin döllenmeye hazır olduğu zamanlarda gerçekleşmemesi ve cinsel birleşme seyrekliği gelir.Cinsel işlev bozukluklarının da kısırlık sebebi olabileceği her zaman akılda tutulmaktadır. Bununla ilgili gösterilebilir bir sebep bulunamazsa bu konuda uzmanlaşmış psikolog ve psikiyatristlerden yardım istenmelidir.Fizik muayenede genel vücut yapısı, yüz ve vücut kıllanması, göğüslerde büyüme olup olmadığı incelenir. Genital muayenede peniste eğrilik doğuracak yapı bozuklukları ve idrar deliğinin penisin orta bölümüne açılması varlığı araştırılır. Klinefelter sendromu gibi kromozom yapı bozukluğuna bağlı bazı hastalıklarda ve hormon eksikliklerinde (hipogonodizm) genital organların gelişimiyle ilgili bozukluklar görülebilir. Bu tür durumlarda testisler yaklaşık 2-3 ml. gibi çok küçük boyutlarda olabilir. Testislerin değerlendirilmesinde testislerin normal kıvamda olup olmadığı ve muayenede ele gelen sert bir kitlenin varlığı çok önem taşımaktadır. Sert ve ağrısız kitlelerin varlığında veya bir testisin diğerine göre çok daha büyüdüğü durumlarda mutlaka testis tümörü açısından erkekler değerlendirilmelidir. Testis tümörleri özellikle genç yaşlarda ortaya çıkarlar ve kısırlık yüzünden başvuran erkeklerin yüzde 1’inde görülürler. Testislerden sonra epididim denen sperm taşıyan kanalların başlangıç kısımları incelenir. Burada şişlik olup olmadığı ve bütünlüğü kontrol edilir. Epididimdeki şişlik tıkanıklığın belirtisi olabilir. Doğuştan olan bazı yapı bozukluklarında epididimin sadece baş kısmı var olup, orta, kuyruk ve vas deferens denen sperm taşıyan kanallar bulunmaz. Testise giden damarların incelenmesi de çok önemlidir. Özellikle erkekler ayaktayken, testise giden damarlar muayene edilir. Öksürme veya ıkınmayla damarlar ele geliyorsa bunlar çeşitli derecelerde ‘varikosel’ denen hastalığın bulgusudur.
Muayenenin ardından yapılması gereken en önemli ve öncelikli tetkik sperm analizidir.
Sperm analizi tek başına yeterli olmamasına karşın kısırlık değerlendirmesinde ekonomik olarak ucuz olması nedeniyle ilk başvurulan testtir. Üç, dört günlük cinsel perhiz sonrası, mastürbasyon yoluyla sperm toplanır. Toplandığı kabın steril olması ve sperme zarar verebilecek herhangi bir kayganlaştırıcı kullanılmaması gerekmektedir. WHO’nun (Dünya Sağlık Örgütü) belirlediği üç ana kriter, sperm analizinde önem taşır; sperm sayısı (20 milyon/ml. ve üzeri), hareket yüzde 50 ve üzeri ileri hareketlilik, spermlerin yapısı yüzde 30 ve üzeri normal yapı. Bunun dışında, çıkan sıvı sperm miktarı çok önemli bilgiler verir. Hormon salınımı az olan erkeklerle tıkanıklık olan erkeklerde çıkan sperm sıvı miktarı 1,5 ml.’den düşük olabilir.Hiç sperm çıkmaması durumu sinir sistemi hastalıklarında, ilerlemiş şeker hastalığında, mesane boynu ve prostat ameliyatlarından sonra veya bazı ilaçlara bağlı olarak meydana gelebilir. Bu durumda idrarda sperm araştırılması yapılmalıdır.
Azoospermi, yani menide hiç sperme rastlanmaması kısırlık nedeniyle başvuran erkeklerin yaklaşık yüzde 10’unda görülür. Tespiti için farklı zamanlarda, 2-3 hafta arayla 2-3 kez yapılmış sperm analizinde ve yıkama sonrası hiç sperm hücresi görülmemesi gerekir. Bu durum hormonlara bağlı, sperm üretim bozukluğuna bağlı veya sperm kanallarındaki tıkanıklıklara bağlı olabilir. Bu durumları birbirinden ayırt etmek için fizik muayene, çeşitli laboratuar testlerine ihtiyaç vardır.
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Kaynak
*****************************
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder